นวัตกรรมและเทคโนโลยีการผลิตและแปรรูปผลิตภัณฑ์เนื้อโคและแพะคุณภาพสูงเพื่อการประกอบการ (หลักสูตร Non-Degree)
การปฏิบัติการตัดแยกซากโคออกเป็นชิ้นส่วนใหญ่ (Primal Cuts)
1. การตัดซากโคจะเริ่มต้นจากการแยกซากออกเป็นส่วนใหญ่ หรือที่เรียกว่า Primal Cuts ซึ่งแบ่งตามโครงสร้างทางกายวิภาคของโค เพื่อให้ได้ชิ้นส่วนเนื้อที่มีคุณภาพและเหมาะสมต่อการแปรรูปต่างๆ โดยส่วนหลักของซากโคมีดังนี้:
• Chuck (ไหล่) ส่วนไหล่ของโคมักใช้ทำเนื้อบด เนื่องจากเป็นเนื้อที่เหนียวสามารถทำเป็นสเต็กได้
• Rib (ซี่โครง) ส่วนซี่โครงจะประกอบด้วยกระดูกซี่โครงและเนื้อที่มีมาร์เบิลลิ่งดี ใช้ทำสเต็กซี่โครง และเนื้อย่าง
• Loin (เอว) ส่วนเอวเป็นส่วนที่มีคุณภาพสูงใช้ทำ สเต็ก และเนื้อฟิเลต์
• Round (สะโพก) ส่วนสะโพกมีเนื้อหนาและมักใช้ทำสเต็ก ชิ้นส่วนนี้สามารถทำเป็น เนื้อบด หรือ เนื้อย่าง ได้
• Brisket (อก) ส่วนอกของโคมักใช้ทำ เนื้อย่าง หรือ เนื้อหมักย่าง โดยมีลักษณะเหนียวและต้องการเวลาในการทำอาหารที่ยาวนาน
• Shank (ขา) ส่วนขาของโคใช้ทำ เนื้อสตูว์ หรือ เนื้อห่อหุ้ม ซึ่งต้องต้มเป็นเวลานานเพื่อให้เนื้ออ่อนนุ่ม
• Flank (ท้อง) ส่วนท้องใช้ทำ Flank steak ซึ่งมักใช้ในสเต็กหรือการย่าง
2. การตัดชิ้นส่วนย่อย (Retail Cuts)
หลังจากที่แยกซากโคออกเป็นชิ้นส่วนใหญ่แล้ว จะมีการตัดชิ้นส่วนย่อย (Retail Cuts) เพื่อนำไปใช้ในการผลิตผลิตภัณฑ์เนื้อที่เหมาะสม โดยแต่ละชิ้นส่วนย่อยจะมีลักษณะและคุณสมบัติที่แตกต่างกัน
โดยจะมีการตัดชิ้นส่วนย่อยเพื่อให้สะดวกต่อการใช้งานและการจำหน่าย โดยการตัดจะทำให้ได้ชิ้นเนื้อที่มีขนาดและลักษณะที่เหมาะสมสำหรับการปรุงอาหารที่แตกต่างกัน ตัวอย่างของการตัดชิ้นส่วนย่อย ได้แก่:
Ribeye Steak (สเต็กจากซี่โครง)
T-bone Steak (สเต็กที่มีกระดูกรูปตัว T)
Sirloin Steak (สเต็กจากส่วนสะโพก)
Chuck Roast (เนื้อที่ตัดจากส่วนคอสำหรับการตุ๋นหรืออบ)
การตัดแต่งซากโคเป็นกระบวนการที่มีความสำคัญในการแยกเนื้อสัตว์ออกเป็นชิ้นส่วนต่างๆ เพื่อให้สะดวกต่อการบริโภคและการแปรรูป โดยต้องคำนึงถึงลักษณะทางกายวิภาควิทยาของโค การตัดแยกซากออกเป็นชิ้นส่วนใหญ่ (Primal Cuts) และการตัดชิ้นส่วนย่อย (Sub-primal Cuts) อย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ การตัดแต่งซากโคให้ได้ชิ้นส่วนที่เหมาะสมและถูกต้องตามมาตรฐานสากลจะช่วยให้ได้เนื้อที่มีคุณภาพและสามารถนำไปแปรรูปได้อย่างหลากหลาย โดยต้องคำนึงถึงลักษณะทางกายวิภาคและการใช้งานของเนื้อในแต่ละส่วนที่ได้จากการตัดแต่ง ซากโคมีโครงสร้างที่เป็นระบบ โดยส่วนต่างๆ ถูกใช้ในการแปรรูปผลิตภัณฑ์ที่ต่างกัน ซึ่งประกอบด้วยเนื้อหาในส่วนทฤษฎีคือ 1. ลักษณะทางกายวิภาควิทยาของโค ลักษณะทางกายวิภาควิทยาของโคจะแบ่งออกเป็นส่วนต่าง ๆ ตามโครงสร้างของร่างกายที่สามารถนำมาปรับใช้ในการตัดแต่งซากได้ ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในการแบ่งซากโคให้เหมาะสมและมีประสิทธิภาพในการผลิตเนื้อที่มีคุณภาพสูง โดยลักษณะทางกายวิภาคของโคที่สำคัญ: โครงกระดูก: - โครงกระดูกของโคมีความแข็งแรง เพื่อรองรับน้ำหนักตัวที่ค่อนข้างมาก โดยมีกระดูกที่แข็งแรงและใหญ่ เช่น กระดูกสันหลังที่ยาวและเสริมสร้างความมั่นคงให้กับร่างกาย - โคมีขาทั้งสี่ขา ซึ่งแต่ละขามีโครงสร้างที่ออกแบบมาเพื่อรองรับน้ำหนักตัวและช่วยในการเคลื่อนไหว กล้ามเนื้อ: - โคมีมัดกล้ามเนื้อที่แข็งแรง โดยเฉพาะกล้ามเนื้อที่เกี่ยวข้องกับการเดินและการยืน เนื่องจากโคเป็นสัตว์ที่ใช้เวลาในการเดินหรือยืนเป็นระยะเวลานาน - กล้ามเนื้อที่แข็งแรงช่วยให้โคสามารถเดินในพื้นที่หญ้าหรือทุ่งหญ้าได้อย่างต่อเนื่อง หัว: - หัวของโคมีขนาดใหญ่และมีอวัยวะที่สำคัญหลายอย่าง เช่น ตา หู จมูก และปาก - โคมีปากที่มีฟันกรามและฟันกรามที่แข็งแรง เพื่อใช้ในการเคี้ยวหญ้าและวัสดุอาหารที่มีลักษณะหยาบ - โคมีตาที่มีลักษณะเหมาะสมในการมองเห็นในสภาพแวดล้อมต่างๆ โดยเฉพาะในที่ที่แสงน้อย ระบบทางเดินอาหาร: - โคเป็นสัตว์ที่มีระบบทางเดินอาหารแบบ กระเพาะหลายช่อง ซึ่งประกอบด้วยกระเพาะ 4 ช่อง คือ กระเพาะรูเมน (rumen), กระเพาะรังผึ้ง (reticulum), กระเพาะสามสิบกลีบ (omasum) และ กระเพาะแท้ (abomasum) - ระบบทางเดินอาหารนี้ช่วยให้โคสามารถย่อยอาหารประเภทหญ้าและวัสดุที่ย่อยยากได้อย่างมีประสิทธิภาพ ระบบทางเดินหายใจ: - โคมีจมูกที่พัฒนาเพื่อช่วยในการหายใจและกรองอากาศ โดยมีช่องทางเดินหายใจที่ยาวและมีลักษณะโค้ง เพื่อกรองอากาศให้สะอาด - ปอดของโคมีขนาดใหญ่และมีประสิทธิภาพในการแลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์ ระบบหมุนเวียนโลหิต: - โคมีหัวใจที่ขนาดใหญ่ และมีการไหลเวียนของเลือดที่มีประสิทธิภาพเพื่อรองรับการใช้พลังงานจากการเคลื่อนไหวหรือการทำงานหนัก - ระบบเลือดของโคช่วยในการลำเลียงสารอาหารและออกซิเจนไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย ผิวหนัง: - โคมีผิวหนังที่ค่อนข้างหนา ซึ่งมีขนปกคลุมร่างกายเพื่อป้องกันสภาพอากาศที่รุนแรงและการบาดเจ็บจากสิ่งแวดล้อม - บางสายพันธุ์ของโคอาจมีขนยาวหรือหนามากกว่าสายพันธุ์อื่นๆ ขึ้นอยู่กับสภาพภูมิอากาศที่พวกมันอาศัยอยู่ ระบบสืบพันธุ์: - โคมีระบบสืบพันธุ์ที่มีลักษณะพิเศษ โดยเพศเมียจะมีประจำเดือนหรือรอบการเจริญพันธุ์ที่ชัดเจน - การสืบพันธุ์ของโคสามารถทำได้ตลอดทั้งปี แต่จะมีช่วงเวลาที่มีความถี่ในการผสมพันธุ์สูงในบางฤดูกาล ผลลัพธ์ที่คาดจากการตัดแต่งซากโค 1. การใช้เครื่องมือในการตัดแต่งซากโคอย่างถูกต้องและปลอดภัยจะช่วยให้ผู้เรียนสามารถตัดแต่งได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยไม่ทำให้เนื้อเกิดความเสียหาย 2. ผู้เรียนจะเข้าใจถึงการเพิ่มมูลค่าให้กับเนื้อสัตว์ เช่น การเลือกส่วนที่มีมูลค่าสูงสำหรับการจำหน่าย และการประเมินราคาเนื้อแต่ละส่วนอย่างมีประสิทธิภาพ 3. ผู้เรียนจะได้เรียนรู้และฝึกฝนทักษะการตัดแต่งซากโคให้มีประสิทธิภาพ โดยสามารถตัดแต่งเนื้อออกมาในลักษณะที่เหมาะสม ทั้งในด้านคุณภาพและปริมาณ เช่น การแยกส่วนเนื้อที่มีคุณภาพสูง เช่น เนื้อสันนอก หรือเนื้อส่วนที่ต้องการความละเอียดในการตัดออกมา 4. ผู้เรียนจะได้เรียนรู้ลักษณะต่างๆ ของซากโค และสามารถแยกแยะส่วนต่างๆ ของเนื้อได้ เช่น ส่วนที่ใช้สำหรับผลิตเนื้อสเต็ก, เนื้อบด, หรือเนื้อที่เหมาะสมกับการทำผลิตภัณฑ์อื่นๆ